LEADER is een subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling speciaal bedoeld is voor kleinschalige projecten die van belang zijn voor de regio.
LEADER is niet alleen een subsidieprogramma, maar staat voor een specifieke aanpak van plattelandsontwikkeling. Deze aanpak wordt gekarakteriseerd door zeven kenmerken.
- Bottom up aanpak.
Dit vormt het hart van de LEADER-methode. Het gaat uit van de gedachte dat lokale actoren het best in staat zijn om gebiedsontwikkeling vorm te geven en aan te sturen op basis van een gedeelde analyse van behoeften en kansen;
- Gebiedsgerichte aanpak.
Het gebied vormt de basis van de ontwikkeling van de Lokale Ontwikkelingsstrategie (LOS). Elk gebied stelt zelf een LOS op, uitgaande van de specifieke uitdagingen en kansen van dat gebied. De thema’s en doelen kunnen daarom verschillen van gebied tot gebied. Een gebied wordt normaliter gekarakteriseerd door verbindende elementen vanuit de fysisch-geografische, (cultuur-)historische, culturele en/of economische situatie;
- Lokaal partnerschap.
Voor LEADER bestaat er een uniek en specifiek governance mechanisme, de Lokale Actie Groep (LAG). De LAG bestaat uit inwoners, ondernemers en vertegenwoordigers van lokale organisaties en overheden, waarbij de overheden niet de meerderheid mogen hebben. De LAG is verantwoordelijk voor de uitvoering van de LOS, activeert en ondersteunt initiatieven, organiseert kennisuitwisseling en beoordeelt welke projecten een bijdrage krijgen;
- Integrale en multisectorale aanpak.
Het traditionele Europese landbouwbeleid (GLB) kenmerkt zich door een sectorale top down aanpak. Voor LEADER geldt dat er sprake moet zijn van een integrale en multisectorale aanpak. Integraal wil zeggen dat het gaat om zowel de sociale en economische ontwikkeling als de ecologische duurzaamheid. Dit moet tot uitdrukking komen in de LOS, maar ook in de aangedragen projecten. Juist door het verbinden van thema’s en stakeholders uit verschillende sectoren ontstaan ideeën voor vernieuwende oplossingen;
- Netwerken
Binnen LEADER wordt er steeds naar gestreefd het sociaal-maatschappelijk kapitaal in en van het gebied te mobiliseren en in te zetten om bij te dragen aan oplossingen voor het gebied als geheel door het vormen van netwerken. De LAG is al een voorbeeld van een dergelijk netwerk. Op landelijk niveau werken de momenteel 20 LEADER gebieden samen binnen het LEADER Netwerk Nederland. Op Europees niveau verbindt ELARD de 3000 LEADER gebieden in de 27 lidstaten;
- Innovatie
“Idiotie is steeds hetzelfde proberen om tot de oplossing van een probleem te komen en andere resultaten verwachten”. Deze ten onrechte aan Albert Einstein toegeschreven quote maakt duidelijk dat om tot werkelijke oplossingen te komen, er innovatie nodig is. Innovatie in de context van LEADER in de zin van oplossingen die nieuw zijn voor het gebied. Innovatie is niet alleen technologisch, maar kan betrekking hebben op alle domeinen. Innovatie betekent ook: risico nemen en het aanvaarden van de mogelijkheid dat projecten kunnen mislukken;
- Samenwerken
Veel van bovengenoemde kenmerken veronderstellen en vereisen samenwerken: alleen door de krachten te bundelen kan gekomen worden tot werkbare oplossingen voor het gebied als geheel en ontstaan er ook spin off effecten, zodat initiatieven een wijdere impact genereren. Behalve samenwerking tussen partijen in een gebied, kan er ook samengewerkt worden tussen gebieden op provinciaal, landelijk en zelfs Europees niveau.
Deelnemers aan het LEADER programma
Alle bewoners, ondernemers, stichtingen, verenigingen en gemeenten kunnen projecten indienen binnen dit programma. Alleen de stedelijke gebieden van Leiden, Alphen aan den Rijn en Zoetermeer worden er buiten gelaten.
Locale Actie Groep beslist
Vertegenwoordigers van agrarische organisaties, maatschappelijke organisaties, gemeenten (via het Samenwerkingsorgaan Holland Rijnland) en Hoogheemraadschap Rijnland aangevuld met enkele inhoudelijk deskundigen vormen de Lokale Actie Groep (LAG). De LAG bestaat uit een goede afspiegeling van lokale bestuurders, organisaties en ondernemers uit de regio. Voor het secretariaat en de coördinatie van de LAG is Bart Soldaat aangetrokken . De LAG bepaalt welke ingediende projecten in aanmerking komen voor begeleiding en subsidie.
De thema’s van LEADER Holland Rijnland 2016-2022
Basis voor het LEADER programma is de Lokale Ontwikkelingsstrategie ‘Op weg naar een Healthy Region’. Het hoofdthema van de LOS is de versterking van de relatie tussen stad en platteland. Daarbinnen zijn twee subthema’s benoemd: 1) bevordering van de gezondheid van mens en leefomgeving en 2) de transitie naar een circulaire economie.
Neem voor meer informatie contact op met het secretariaat.